Harold Koolhout is:

het verzamelen van oude emaille reclameborden


“Straatjuwelen”, zo worden ze ook wel genoemd, oude emaille reclameborden. Harold Koolhout, van geboorte Wamelnaar, maar al vele jaren woonachtig aan de Rooijsestraat in Dreumel, verzamelt deze.

Een stukje geschiedenis
Reclame is al zo oud als de weg naar Rome. Eeuwenlang werd in Europa reclame gemaakt door middel van uithangborden en gevelstenen.

Tegen het einde van de 19e eeuw leidden de snelle industrialisatie en massa productie alsmede de toenemende concurrentie tot massa reclame.

 
In de loop van de 20e eeuw werd reclame steeds veelzijdiger. Een onderdeel daarvan is de buitenreclame, zoals muurschilderingen, affiches, licht- en neonreclame en reclame op auto’s. Ook het emaille reclamebord valt onder deze vorm van reclame, maar is wel een heel opmerkelijke. Het steekt boven de andere onderdelen uit door zijn specifieke kwaliteiten: sterk, duurzaam, kleurrijk, kleurecht en weersbestendig.
 
De eerste emaille reclameborden werden eind 19e eeuw in Engeland geproduceerd. Duitsland volgde daarna snel.

Het duurde tot ongeveer 1910/1920 tot deze industrie ook in Nederland ontstond. In de jaren ’70 werden de productiekosten van emaille borden te hoog. Daarom verving men deze door andere, goedkopere materialen.

Tegelijk met de teloorgang van het emaille reclamebord, groeide echter de belangstelling voor deze borden bij verzamelaars.
 
En een van die verzamelaars is dus Harold Koolhout. “Toen ik 14 jaar was, ontdekte ik voor het eerst een reclamebord, van Robinson Schoenen was het, maar dat moest 75 gulden kosten en dat was toen teveel geld voor mij”.

Zijn interesse is dan echter wel gewekt en in 1994 koopt hij zijn eerste emaille reclamebord, van “bičres Pélican”. Dit bord hangt nu nog bij hem thuis in de gang.
 
De verzameling breidt zich door de jaren heen gestaag uit.

Harold: “Ik vind mijn borden door het hele land, o.a. op beurzen, maar ook E-Bay, Marktplaats en advertenties in diverse vakbladen zijn een manier om aan nieuwe borden te komen. En soms word ik ook gebeld door mensen die me iets aanbieden”.

Harold koopt borden, maar ruilt ook vooral met andere verzamelaars. “Ik probeer om van een bord een zo gaaf mogelijk exemplaar te pakken te krijgen”.
 
In Nederland zijn een paar honderd liefhebbers en verzamelaars actief (waaronder oud-voetballer Marc Overmars).

Sommige mensen verzamelen alleen borden van een bepaald thema of kleur, maar Harold is vooral geďnteresseerd in mooie borden, die liefst zo gaaf mogelijk zijn.

 “Ik hou vooral van borden met onderwerpen als thee, koffie, verzekeringen en industrie. De kleuren en het ontwerp moeten mooi zijn en de borden moeten mij iets doen. Verder vind ik het belangrijk dat ze bewaard blijven. Er is al veel te veel van vroeger verdwenen en weggegooid en dat is ontzettend jammer”.

 

Harold legt ons ook kort uit hoe de borden vroeger gemaakt werden: “Men gebruikte plaatstaal van 1 ŕ 1,5 mm dikte. Het bord werd eerst van een laag grondemaille voorzien en daarna bracht men door middel van sjablonen elke kleur laag voor laag aan.

Iedere emaillelaag moest apart in de oven gebakken worden. Daarom voel je  op de borden het reliëf van elke kleur zo goed. Een ontwerp met veel verschillende kleuren had dus ook veel behandelingen nodig”.

Het oudste bord dat Harold bezit dateert van ongeveer 1910/1920 en is van Kali. Het pronkstuk van zijn verzameling is een bord van de Eerste Hollandsche Levensverzekerings-Bank N.V. Amsterdam. “Dit bord is het meest bijzondere van mijn hele verzameling, dit wil ik nooit kwijt”.

 
Ook in Dreumel moeten vroeger in bijvoorbeeld winkels of café’s veel emaille reclameborden hebben gehangen. Mogelijke onderwerpen kunnen zijn: veevoeders, landbouw, volledige vergunning, EHBO, verzekeringen en bakkers.

Harold zegt: “Ik zou graag te weten willen komen waar in Dreumel dergelijke borden hingen en welke dat waren. Ook zou ik het leuk vinden daar foto’s van te hebben. Mocht iemand hier dus enige informatie over hebben, dan hoor ik dat heel graag”.

Verder is Harold natuurlijk altijd op zoek naar aanvullingen op zijn verzameling. “Ik wil bij deze dan ook graag de volgende oproep doen aan alle bezoekers van Tremele: ik ben op zoek naar oude emaille reclameborden, liefst met afbeelding.

Kijkt u eens op zolder, in de schuur of de kelder, mocht u iets vinden, dan kom ik graag bij u langs. Het zou mooi zijn als ook deze Dreumelse “straatjuwelen” bewaard zouden blijven”.

 
 
Wij willen Harold hartelijk bedanken voor zijn enthousiaste medewerking aan deze rubriek en wensen hem veel succes met het uitbreiden van zijn verzameling.
 

Tremele © januari 2009