|
(Phragmitis australis)
Naamgeving
Phragmitis
komt uit het Grieks en betekent Riet.
Groeiplaats
Riet
is een plant die zeer algemeen voorkomt, in het water en op
drassige plaatsen. |
|
|
|
Kenmerken
Riet
hoort bij de familie van de grassen en kan 1 tot wel 3 meter
hoog worden.
Het is een vaste plant en breidt zich op drie
manieren uit: door zaad, door wortelstokken en door runners,
dit zijn horizontale stengels waarbij op de
knopen een
nieuwe plant ontstaat.
Riet bloeit met purperkleurige of bruinachtige pluimen
van juni tot oktober. |
|
|
|
De duivelsbeet in het riet
|
|
|
|
In lang vervlogen tijden waren zowel God als de duivel
tevreden met de wereld en hadden tijd over. Alhoewel ze niet
de beste maatjes waren, konden ze elkaar wel dulden. Als ze
zich verveelden zochten ze elkaar op en speelden een
spelletje. Op een mooie zomerse dag gebeurde dit ook, maar
dit keer liep de ruzie uit de hand. Luister:
de duivel daagde God uit voor een wedstrijdje 'wie de
mooiste plant kon maken'. God overwoog lang welke plant het
meest geschikt zou zijn om te winnen. De orchidee was
natuurlijk wel een hoogstandje, maar een kastanjeboom vol
prachtige bloeiende kaarsen zou één enkele orchidee
overtreffen. Een weide vol bloeiende rode klaprozen zou
wellicht een betere keuze zijn.
Na veel wikken en wegen besloot hij om een zomers graanveld
te scheppen met volle tarwe aren, goudgeel glanzend in de
zon en golvend in de wind. God bekeek zijn graanveld en was
tevreden. |
|
In het midden van het blad zit de
'duivelsbeet', drie kleine puntjes. En dankzij deze
duivelsbeten kun je Riet onderscheiden van
soorten die hier veel op lijken |
|
|
|
|
De duivel piekerde nog langer over een juiste keuze en
besloot uiteindelijk om een rietveld in het water te
creëren. Hij bekeek zijn rietveld, de glanzende paarsbruine
pluimen sloom wuivend in de zomerbries, met schitterende
velden diep roodbruine en paarse kleuren in de zon. En de
duivel was tevreden.
God bekeek het resultaat van de duivel en zei dat het een
prachtig stukje vakmanschap was, dat het prachtig was om het
rietveld bij avondzon te zien wuiven. De duivel
complimenteerde God over zijn prachtige gouden graanveld.
Maar ze vonden alle twee dat ze het beste waren en kwamen er
niet uit wie had gewonnen.
Tenslotte bedachten ze dat een scheidsrechter moest
beoordelen wie de mooiste velden had geschapen. Gezamenlijk
besloten ze een vrouw te vragen als scheidsrechter op te
treden. |
|
De vrouw was diep onder de indruk van de prachtige wuivende velden.
Ook zij kwam tot de conclusie dat ze even mooi waren. Maar God en de
duivel wilden een winnaar, een beslissing. De vrouw dacht diep na en
zei tenslotte dat ze even mooi waren, maar omdat de goudgele
graanvelden ook het voedzame graan voortbrachten, riep ze God tot
winnaar uit.
De duivel kon niet tegen zijn verlies en was in eerste instantie
verbijsterd. Daarna ontstak hij in razernij en beet in alle
rietstengels. Zo beet hij duizenden duivelsbeten, die we tot op de
dag van vandaag kunnen zien.
|
|
Gebruik
|
Waterzuiveraar.
Riet
zuivert het water.
Het werkt als volgt: het water stroomt langzaam door ondiepe natte
stroken met, onder andere,
Riet.
De
fosfaten en nitraten worden in de planten opgenomen. In de winter
worden zij gemaaid en afgevoerd en hierdoor wordt het water schoner.
Men noemt dit systeem een
helofytenfilter. |
|
|
Wanneer Riet jaarlijks gemaaid wordt, kan het worden
gebruikt voor het maken van rietmatten (voor
oeverbescherming), rietschermen en als dakbedekking.
Schermen
Rietschermen
werden en worden nog steeds gebruikt als natuurlijke
afscheiding. Bij de eendenkooi geven rietschermen dekking
aan de kooiker bij het bespieden van zijn prooi (foto rechts
van Caitlin Sas uit de rubriek ‘Ingezonden’). In Dreumel
waren er in het begin van de vorige eeuw acht eendenkooien.
Op dit moment zijn er in Dreumel nog drie geregistreerde
eendenkooien:
·
eendenkooi 1: Merenweg. Eigendom van Staatsbosbeheer.
(slechts 1 vangpijp).
·
eendenkooi 2: Papesteeg. Eigendom van Jan Peter
Ariëns. (slechts 1 vangpijp).
·
eendenkooi 3: Kooiweg. Het gebied is officieel
geregistreerd als landgoed "De eendenkooi" en is eigendom
van Roland Jagtenberg. Alleen op deze kooi is een zogenaamde
stal eenden aanwezig die dagelijks gevoerd worden. Hier
wordt ook gevangen. De kooi is volledig intact (4
vangpijpen).
|
|
Verder is er ook nog één kooirelict (overblijfsel van een
eendenkooi). Deze laatste is te vinden in natuurgebied "De Meren"en
staat bij Staatsbosbeheer (de eigenaar) bekend onder de naam "Onze
Lieve Vrouwekooi". |
|
Dakbedekking |
Niet
alle riet is geschikt voor dakbedekking. Tot ver in de middeleeuwen
is riet de enige dakbedekking geweest in Maas en Waal. Het
ventileert goed, terwijl het tegelijkertijd goed isoleert. In een
huis met een rietendak is het ’s winters warmer en ’s zomers koeler
dan in een huis met een pannendak.
In Dreumel woonden vroeger dan ook een aantal rietdekkers. Riet
heeft echter ook een nadeel: het is brandbaar. Mede hierdoor hebben
de pannen als dakbedekking het riet verdrongen. |
|
Meer informatie over eendenkooien en het beroep van dakdekker kun je
vinden in Deel 1 van “HEEMKUNDE –PROJECT” over DREUMEL 1925/ 1985
door Jan van Welie/Jos van Koolwijk. |
|
Huizen met een rietendak in Dreumel |
Wil je de huizen met rieten daken bewonderen, maak dan een
wandeling door de Vluchtheuvelstraat en over de Waaldijk.
Hier staan in Dreumel vrijwel alle huizen met deze
dakbedekking. Je kunt de meeste hiervan bekijken op de
Tremele site onder
Gebouwen.
Hiernaast
en hieronder een paar prachtige voorbeelden, welke (nog)
niet op deze site zijn opgenomen. |
|
|
Waaldijk 37 |
|
|
|
|
Waaldijk 38 |
Waaldijk 39 |
|
|
|
|
Waaldijk 41 |
Waaldijk 53 |
|
|