Pinksterbloem

een bloem met foute naam


redactie - Wilma van Oss


Naamgeving

Meer dan twintig verschillende planten die omstreeks Pinksteren bloeien, heetten vroeger Pinksterbloem. De enige echte Pinksterbloem bloeit ondanks zijn naam niet met Pinksteren maar daarvoor, in april en mei.

 

De  wetenschappelijke geslachtsnaam Cardamine is afgeleid van Cardis (Grieks). Dit betekent ‘hart’ en van Damao (Grieks), dat ‘temperen/verzachten’ betekent.

Het kruid werd vroeger bij hartkwalen aangewend. Het kon de pijn verzachten. Pratensis (Latijn) betekent ‘in de weide groeiend’.

 
De Pinksterbloem hoort bij de familie van de Kruisbloemigen. De wetenschappelijke naam van deze familie is Brassicaceae, vernoemd naar de belangrijkste vertegenwoordigers: de 'kolen' : bloemkool, broccoli, boerenkool, witte, rode en Chinese kool, koolrabi. Ook radijs en koolzaad behoren bij deze familie, die daarom een belangrijke bijdrage leveren aan onze land- en tuinbouw.
 

De Pinksterbloem komt vooral voor op natte plaatsen in bermen, langs slootkanten en in weilanden. Vroeger kleurden ze de Dreumelse weilanden paars op het hoogtepunt van  hun bloei. Tegenwoordig blijft deze soort door de intensivering van de landbouw meestal beperkt tot de slootkanten en bermen.

De plant wordt tot dertig centimeter hoog en steekt met zijn bloemen net boven de gemiddelde hoogte van het gras uit. Het blad is veervormig  met een oneven aantal blaadjes.

Ze staan verspreid langs de stengel en/of in rozetvorm.

De Pinksterbloem groeit uit een wortelstok en is overblijvend.
   
Herken-kenmerken van de Pinksterbloem en haar familieleden
 
  De bloeiwijze is een tros. Hierbij staan de bloempjes spiraalsgewijs op steeltjes langs de bloemspil.

 

 
  De stervormige bloem van de Pinksterbloem bestaat uit vier kroon- en kelkbladen. In het midden staan zes meeldraden (2 korte en 4 lange).  
  De vruchtjes van de Pinksterbloem zijn ook heel kenmerkend voor de  familie. Het zijn hauwen. Ze lijken op bonen, maar als je deze doormidden snijdt zit er een tussenschot en dat hebben bonen niet.  
 
De Pinksterbloem helpt je uit de voorjaarsdip
De (jonge) blaadjes zijn lekker in de voorjaarssalade. Ze zijn rijk aan vitamine C, helpen tegen voorjaarsmoeheid en maagkramp.
 

De Pinksterbloem en haar familieleden zijn een waardplant voor het Oranjetipje. De vlinder dankt haar naam aan de oranjevlek op de voorvleugels bij alleen de mannetjes. Wanneer op Koninginnedag de zon schijnt, geven zij extra cachet aan dit feest.