Klein
kruiskruid (Senecio vulgaris) |
|
De komende maanden
zal een aantal soorten worden besproken die veel op elkaar
lijken. Dat ze veel op elkaar lijken, is niet verwonderlijk
omdat ze allemaal bij dezelfde familie horen (composieten/
Asteraceae), allemaal gele bloeiwijzen hebben en allemaal
als ze uitgebloeid zijn grijs/wit vruchtpluis hebben.
Moeilijk uit elkaar te houden, maar als je let op de
herkenkenmerken moet dit wel lukken. Om het makkelijker te
maken, wordt het herkenkenmerk dat heel specifiek is voor de
soort onderstreept.
De eerste soort in
de rij is klein kruiskruid, die je het hele jaar door
bloeiend kunt aantreffen en daarbij in Nederland zeer
algemeen voorkomt. |
|
|
Naamgeving
Senecio
betekent grijsaard. Dat verwijst naar een kenmerk
van dit geslacht, de met dicht zaadpluis bezette
uitgebloeide bloemhoofdjes. De soortaanduiding in de
wetenschappelijke naam vulgaris betekent
‘gewoon’. Het is een zeer algemeen voorkomende
soort.
De naam kruiskruid is
volgens etymologen een verbastering van grijskruid.
Maar vele familieleden van de ‘kruiskruidjes’ hebben
ook grijze pluizenbollen na hun bloei, dus of dit
waar is?
Klein duidt op de
bloeiwijze waar de straalbloemen van ontbreken.
Hierdoor ogen de bloemen klein. Daarbij hoort de
plant zelf ook tot de kleinere soorten.
Kruiskruid (Senecio)
behoort tot de grootste plantengeslachten op aarde
met - naar schatting - zo'n 1500 tot 2000 soorten.
In Nederland zijn daarvan acht soorten inheems. |
|
|
|
Groeiplaats |
Omgewerkte
grond, greppels, puin, plantsoenen, tussen bestrating, oude
muren, open bermen, perken, moestuinen, akkers, stoepranden,
wegranden. Kortom, waar niet. Iedere Dreumelnaar heeft de
soort als buur. |
|
Herkenkenmerken
De éénjarige plant is
klein: 7 tot soms 50 cm hoog en bloeit het
hele jaar door.
De bladeren zijn
iets vlezig en aan de bovenkant glanzend groen.
Verder zijn ze langwerpig, meestal zijn ze tot op de
helft ingesneden met langwerpige getande lobben. |
|
|
De gele bloemhoofdjes bestaan alleen uit
buisbloemen. De hoofdjes
zijn
klein, 1 cm lang en 4 tot 5 mm breed.
De kruiskruidjes zijn niet geliefd |
|
Alle in Nederland
voorkomende kruiskruiden bevatten giftige stoffen
waardoor ze giftig zijn voor zoogdieren. Zie voor
uitgebreider informatie de Plant van de maand
september 2007: Jacobskruiskruid: giftig voor
mens en dier.
De soort is een plaag voor diegene die niet van zijn
aanwezigheid is gediend. Dit komt doordat de soort
het hele jaar door bloeit en door zelfbestuiving ook
nog geheel self-supporting is bij de voortplanting.
Klein kruiskruid brengt daarbij in een jaar meer
generaties voort. De zaden kiemen in het voorjaar
wanneer de temperatuur boven de 10°C komt. In andere
jaargetijden kiemen de zaden wanneer het na een
warme periode weer gaat regenen. Ook kiemen zaden na
een grondbewerking. Dus schoffelen is aan ze
besteed! |
|
|
|
|