|
Veldsalie (Salvia pratensis) |
|
Naamgeving
Veldsalie is de vertaling van de
wetenschappelijke naam.
Salvia komt van Salvere (Latijn) en
betekent ‘heilzaam kruid’ en pratensis,
‘in de weide groeiend’.
Salie is een geslacht van de
Lipbloemenfamilie (Lamiaceae) met een
paar opmerkelijke broertjes:
- echte
salie (Salvia
officinalis), een bekend keukenkruid dat
‘model’ stond voor Jan Salie.
en
- Salvia
divinorum,
een drug.
Kauwen op het blad of het roken ervan werkt
geestverruimend. Legaal, maar geen aanrader,
want er is gerede kans op vervelende
bijwerkingen.
|
|
Groeiplaats |
In Nederland worden
op grond van onderlinge overeenkomsten tussen de
verspreidingspatronen van de verschillende plantensoorten
vijftien plantendistricten onderscheiden.
Dreumel ligt, en dat
zal niemand verbazen, in het Fluviatiele (rivieren)
district. Vele tientallen soorten zijn gebonden aan dit
district, of zijn beperkt tot dit en één of enkele andere
districten. Het zijn soorten die zeer natte omstandigheden
kunnen overleven en in droge tijden ook hun mannetje staan. |
|
|
De
Dreumelnaren maakten de laatste drie eeuwen ongeveer
125 overstromingen mee.
Voor
de planten in de uiterwaarden is dit echter een
jaarlijks terugkerend evenement. Daar moeten ze dus
tegen kunnen om er te kunnen overleven. |
Blik op Dreumel tijdens de watersnood van 1926. |
|
|
|
De rivieren vormen
ook een prima route voor immigranten om zich vanuit
Zwitserland en Duitsland in Nederland te vestigen. Ook om
die reden is de soortensamenstelling langs de rivieren
anders dan in de rest van Nederland.
Veldsalie
is een voorbeeld van een soort die karakteristiek is voor
het Fluviatiele district. Niet dat je de soort daar massaal
aantreft. Deze is er zelfs vrij zeldzaam, is daarom in
Nederland een wettelijk beschermde plant en staat op de
Nederlandse Rode Lijst. Dus zuinig zijn op deze
uiterwaardenbewoner! |
|
Herkenkenmerken |
|
|
|
De veldsalie bloeit van mei tot juli
tot soms in de herfst met blauw-paarse,
zelden lichtblauwe tot roze of witte
bloemen. Bloemkroon 15 tot 30 mm lang,
met vele klierharen. Kelk met lange,
bruinige klierharen.
|
|
|
|
Stengels zijn
rechtopstaand. Onderste bladen gekarteld
of dubbel gezaagd.
De overblijvende plant wordt 30 tot 80
centimeter hoog. |
|
|
|
|
Gebruik |
Rustbrenger als
rolmodel
In ons land werden in de middeleeuwen saliebladeren
meegekookt in de melk. Deze saliemelk werkte rustgevend en
werd als slaapmutsje gedronken. De blaadjes in deze melk
waren niet van de veldsalie maar van de echte
salie.
Deze salie heeft
zijn naam gegeven aan Jan Salie. Bekend geworden door een
verhaal van E.J. Potgieter (1841). In zijn korte verhaal
Jan, Jannetje en hun jongste kind beschrijft hij aan de
hand van een allegorie de geschiedenis van de Nederlanden.
Jan en Jannetje halen herinneringen op aan hun flinke eerste
kinderen, zo anders dan hun jongste zoon Jan. Deze Jan staat
model voor de ingedutte, initiatiefloze Nederlander (anno
1840).
Hoop
in bange dagen
Uit klinisch onderzoek blijkt, wordt beweerd, dat salie bij
Alzheimer meetbaar (positief) werkzaam en veilig is.
Proberen dus, ingeval je door Alzheimer getroffen wordt.
Baat het niet, het schaadt ook niet. Maar wel deze tip
noteren op een plek waar je het in deze noodsituatie terug
kunt vinden. |
|