Kersen plukken

bron: Heemkundeproject deel 1, blz. 120 e.v.


Kersen plukken, een verloren gegane seizoenarbeid. In dit artikel vindt u een stukje geschiedenis alsmede een viertal foto's. We nodigen u uit de namen in te sturen van de personen op de foto.
 
Inleiding
In de eerste helft van de vorige eeuw waren er in Dreumel heel veel kersenboomgaarden. De kersenteelt is een onderneming die veel risico met zich mee brengt, onder andere sterk afhankelijk van het weer en tijd gebonden. In een maand tijd moet de oogst plaatsvinden. Daarbij komt de vraag: kan men in die korte tijd voldoende beroepsplukkers bemachtigen? Want bedenk wel, kersen plukken is een "vak" op zich! Niet iedere werknemer is hiervoor geschikt!

Het is ook echte seizoenarbeid. Vele kersenboomgaarden raakten versleten (uitgeput) en de telers kwamen niet meer tot nieuwe inplant, daar zij vaak andere producten gingen kweken, die meer opbrachten en ook makkelijker waren te kweken! Op deze manier verdwenen er veel kersenboomgaarden en er kwamen geen nieuwe voor in de plaats.
 
Boomgaarden

Tussen 1925 en 1940 waren er in Dreumel een groot aantal kersenboomgaarden:
1.   
De boomgaard van Van Huissen in de Veerstraat;
2.    De boomgaard van Linnard Sas op de Hoge Rooij (aan het eind van de Hoendersnest);
3.    De boomgaard van Jan van Oss;
4.    De boomgaard van Cornelis Kooimans;
5.    De boomgaard van Has Kooimans; (De laatste drie boomgaarden lagen naast elkaar in de zogenaamde Heersteeg);
6.    De boomgaard van Thé van Welie in de Wilhelminastraat (op de Bouwing);
7.    De boomgaard van Jo Numans in De Bouwing;
8.    De boomgaard van Hannes van de Berg in de Molenstraat;
9.    De boomgaard van Jo Numans thuis (de Kroondert);
10. De boomgaard van Cornelis Kooimans aan de Hogeweg;
11. De boomgaard langs het huis van Nel van Eewijk in de Lageweg (later van Heemstraweg);
12. De boomgaard van Dorus Vink in de Bergsteeg (thans Bemerdweg);
13. De boomgaard van C. Cruijsen sr. in de Lageweg (Peuterkamp);
14. De boomgaard van C. Cruijsen sr. op Pollestein aan de Rooijsestraat;
15.
 De boomgaard van H. Cruijsen- van Rossum, "De Hoef', in de Hoefstraat;
16. De boomgaard van Thé van Welie, "De Gruppelkamp" in de polder in de buurt van de Dreumelse berg;
17. De boomgaard van Gijs EIsen op de Pol, achter de Kleine Schouwburg;
18. De boomgaard van Grad van Welie, aan de Rooijsestraat;
19. De boomgaard achter het huis van de familie De Jong in de Rooijsestraat;
20. De boomgaard van Cees Kooimans langs de Schepenstraat "De Chog".


Aanvullingen:
21. De boomgaard van de fam. Bouman aan de Rooijsestraat. (bron: Piet Bouman)
22. De boomgaard van Zeve(n)s van Mourik in de Lageweg.
23. De boomgaard bij Nol en Mieke van Deursen in de Rooijsestraat. (nu Rooijsestraat 33). (bron: Zus en Kees Weyn)
 

 
Vragen:
1. Wie weet nog meer boomgaarden?
2. Wie weet welke kersensoorten er in Dreumel voorkwamen?
Reactie Nico de Jong uit Varik: meikersen, Duitse wijnkersen en Varikse zwarten. Verder had mijn vader (Jan de Jong) het altijd over "volgers" maar ik weet niet wat dat betekent.
Vraag van de redactie: Wie weet hier een antwoord op?
3. Cornelis Cruijsen kweekte een eigen kersensoort: "Roem van Pollensteijn". Dit was een prachtige en vrij grote kers. Wie heeft hier meer informatie over?
 
Stuur uw informatie per mail naar: info@tremele.nl
 

  foto 1: 28 juni 1942: deze foto is genomen in de kersenboomgaard van fam. J. van Oss, gelegen tussen Heersteeg (nu van Heemstraweg) en Oude Maasdijk.  
 
1.Lard van den Bosch/Jo Kooymans 4.Poppy van Sommeren
  (zusje van nr. 5)
7. Piet Croonen 10. Dolf de la Cousine?/Jantje van Os*
2. Johan Lamers (Schepenstr.) 5. Lies van Sommeren
    (zusje van nr. 5)
8. Frits van Oss 11.
3.Hent Bos 6. Lies van Sommeren/Lies van Sommeren, nichtje van nr 4 en 5 later getrouwd met Brouwer 9.  
       
* fam. de la Cousine is pas later in Dreumel komen wonen.
 

Reacties

Ad. van Zon stuurt ons de in zwart gedrukte bijdrage.
Frans en Anny de Rijk-Sas sturen ons de in groen gedrukte bijdrage.
Freddy van Os stuurt ons de blauw gedrukte bijdrage. (Niet nr. 1 maar nr. 8 is Frits van Oss)
Namens Mien Gosselink - van Oorschot stuurt dochter Dea de in paars gedrukte bijdrage.
Wilma van Oss deelt mede dat nr. 10 niet Jantje van Oss kan zijn omdat hij ten tijde van deze foto pas 3 jaar was.
Theo van Kruijsbergen uit Druten levert de in grijs gedrukte bijdrage. Nieuw
 

Wie helpt ons aan de namen?

Of heeft nog andere informatie?

Mail het ons!

 
"Spreeuwen keren"

Tegen de tijd dat de kersen begonnen te rijpen (eind juni) moesten in elke boomgaard spreeuwenjagers worden ingezet, want de vogels, vooral de spreeu­wen konden erg lastig zijn. Ze hielden van kersen. Bovendien aten die spreeuwen de kersen niet helemaal op, ze pikten er steeds stukjes uit. Een zeer nadelige zaak voor de kersentelers.

Vandaar die spreeuwenjagers ("kórsenkeerders", zei men in Dreumel). Lange draden werden door de boom­gaard gespannen en daaraan hingen lege groenteblikken waarin men een paar steentjes deed. Door aan de draad te trekken rammelden die bussen en de vogels werden aldus op de vlucht gejaagd. Ook gebruikte men een ratel of een buks, waarmee men op de vogels schoot. Later gebeurde dat met een carbidkanon.

Terwijl de spreeuwenverjagers in de boomgaard waren moesten ze soms tegelijkertijd de hoge doornen hagen die rond de boomgaard lagen mee knippen. Dan was dat werkje meteen meegenomen. Cornelis Cruijsen was de eerste die beschikte over een elektrische spreeuwenjager in de vorm van een grote roofvogel die boven de bomen cirkelde.

 
 

foto 2: 1952:  deze foto is genomen in de kersenboomgaard  van fam C. Cruijsen op Pollestein

 
1.Joop van Deursen/Jan Auwens/Jan Auwens 6. Marie v Wezel/ Marie v. Wezel/Marie van Weze 11. Chris Bosch/Chris Bosch 16.Keesje Cruijsen/Keesje Cruijsen -A.zn
2.Piet Cruijsen/Herman Cruijsen/Herman Cruijsen/Herman Cruijsen 7. Jan van Sommeren/Jan van Sommeren 12. M. Sepers/Wim Sepers 17.Cruijsen Sr/ Cruijsen sr/C.A.A. Cruijsen/Kees Cruijsen sr.
3.Piet van Teeffelen, Alphen/Piet van Teeffelen (Alphen) 8. Cato v Soerland/Cato van Soerland/Cato van Soerland 13.Thé van Teeffelen/Thé van Teeffelen/Toon van Teeffelen 18.Gerrit van Baren/Gerrit van Baren/Gerrit van Baren
4.Thé de Rijk/Thé de Rijk 9.Thé Auwens/Gerrit van Dijk 14.Hendje Vink/Hentje Vink 19.Marinus Koolhout Rinus van Koolhout/Rinus van Koolhout
5.Piet Hol/Piet Hol 10. Thé Lagarde/Thé Lagarde (Alphen) 15.Toon Boumans, Hogeweg/Frans van Wezel/Frans van Wezel 20.een Fransman/een Fransman
 

Reacties

Will. van de Pol stuurt ons de in zwart gedrukte bijdrage.
Ad. van Zon stuurt ons de in groen gedrukte bijdrage.
Rie van Kruijsbergen -Rademakers stuurt ons de donkerbruin gedrukte bijdrage.
Mevr. Verbruggen - van Wezel stuurt ons de in blauw gedrukte bijdrage.
Cato van Sommeren -van Soerland stuurt ons de in paars gedrukte bijdrage.
 

Wie helpt ons aan de namen?

Of heeft nog andere informatie?

Mail het ons!

 
Kersenplukkers

Zoals gezegd: "Kersen plukken" was een vak op zich! Het waren seizoenarbeiders en je moest ze dus zoeken onder de beroepsbevolking die er ook tijd voor had. Het waren vaak klompenmakers of mensen van de steenovens en landarbeiders die tijdelijk in dienst konden worden genomen.

De kersen werden geplukt in zogenaamde "hoenders" (echt Dreumels woord). Een gevlochten mand met een hengsel eraan waaraan weer een ijzeren haak was bevestigd die aan de takken van de bomen of aan de ladder kon worden opgehangen.

Meestal werd dat kersenplukken goed betaald. In de dertiger jaren beurde zo'n plukker al f3,25 á f3,50 per dag. Voor die tijd een uitzonderlijk loon! Rond 1940 werd er geplukt per kilo. De echte "beroeps" hadden een mand binnen een kwartier vol! Het waren allemaal hoogstambomen, die we nu niet meer zien. (Alle fruit komt nu voor als laagstam of nog liever als struiken).

Het plaatsen van een 40-sports-Iadder in die hoge bomen was ook een bijzonder vak. De ladder werd deskundig geplaatst, zodat men nooit uit de boom kon vallen. De ladder werd zo geplaatst, dat bij het breken van een tak de man op de ladder altijd naar binnen viel, in de boom. Onder de ladder werden ook wel stutten gebruikt. In die slechte tijd gebeurde het ook wel, dat men kersen ging plukken als men een kwartje meer kon verdienen! De kersen werden vroeger geveild of verkocht in bushels (mandjes); in latere tijden werden het kistjes.

 

Als de kersen rijp waren, werd er in de boomgaard een hut gebouwd van wat balken en zeildoek en in de hut werden de kersen gesorteerd; in eerste soort en mindere kwaliteiten.

Veel kersen werden in de boomgaard zelf verkocht. Vaak kwam men met bussen vol mensen uit de stad om in onze streek kersen te eten. In de oorlogsjaren 1940-1945 werd de toeloop van stadsmensen overweldigend. De kersen werden goed betaald en de telers verdienden geld als water!

 

 

foto 3: begin  jaren ' 50: deze foto is genomen in de kersenboomgaard van fam. Elsen, gelegen op de Pol.

 

1.Grad van Deursen 4.Hans van den Berg (Thézn.) 7. Daan van Sommeren 11. Will van de Pol
2.Leen van Deursen 5.Harrie van Mourik (Hzn.) 8. Jan v.d.Berg 12. Thé van den Berg
3.Johan van den Berg 6.Gerrit van Dijk 10. 13. Hans van de Pol
      14. Piet van de Pol

Reacties

Riek Bakx - van de Pol stuurt ons de in zwart gedrukte bijdrage.
Will. van de Pol stuurt ons de in groen gedrukte bijdrage en de volgende opmerkingen: De foto is gemaakt op de vierwielige platte wagen van Thé van de Berg.De kersenboomgaard was dat jaar gepacht door Johan van de Berg (vader van Thé) en Grad van Deursen.Harrie van Mourik (Hzn.) was toen korsekeerder.
Ook Ad. van Zon herkent in nr. 5 ook Harrie van Mourik.
Annie de Rijk-Sas stuurt ons de blauw gedrukte bijdrage.
 

Wie helpt ons aan de namen?

Of heeft nog andere informatie?

Mail het ons!

 

-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-

De kwaliteit

De kwaliteit van de kers was erg afhankelijk van het weer! De vrucht eiste veel zon om te rijpen! Het slechte weer deed de oogst vaak mislukken. Een onweersbui of motregen bracht in één dag schimmelinfectie in de bomen. Het was zelfs mogelijk dat een hele oogst in enkele uren verloren ging. Regen en storm waren de grote vijanden van de kersenboer! Overigens waren onze Nederlandse kersen vaak van goede kwaliteit en smaak, vooral de "meikersen", die echter eind juni, half juli pas rijp zijn!!

Volgens bekende oude plukkers was er in zo'n kersenboomgaard altijd veel plezier, er werd gelachen en gestoeid met woorden en daden! Als de oogst binnen was, werd er heel vaak een borreltje gedronken in zo'n boomgaard. In die gezellige sfeer werden de dorpsnieuwtjes en allerlei roddelpraatjes uitvoerig besproken.

Het voordeel was: er werd zéker ijverig gewerkt, maar men had ook nog eens  tijd voor elkaar in de vorm van een praatje en gezellig samenzijn in Gods vrije natuur. Het was er heerlijk toeven in zo'n drukke kersenboomgaard. Kinderen kwamen kersen zoeken onder de bomen; kersen die de plukker liet vallen. En menige plukker liet met opzet wel eens iets naar beneden rollen voor de jeugd. Ook het afvalkistje ("mussenpik") bij de hut was een graaibak voor de jeugd!

 
Verkoop
In het hoogseizoen werden de kersen door geheel Nederland maar ook naar Engeland gezonden.

Daartoe werden de kersen in kleine manden van ca. 2,5 kg verpakt. Deze werden "bushels" genoemd. (een bushel is een Engelse inhoudsmaat jvk)

Om de mandjes als ze gemaakt waren naar de boomgaarden te transporteren werden
ze aan elkaar geregen met een draad zodat er een rol ontstond.

Het verpakken van de kersen ging als volgt: onder in de mand werd een vers laagje kersenblad gelegd. Daarop kwamen de kersen en deze werd afgedekt met opnieuw een laagje kersenblad.
 

Met een grote paknaald werd tenslotte het deksel aan de mand vast genaaid. Vervolgens werden de mandjes van een adressering voorzien. (bron: GG)
 

foto 4: Begin jaren ' 50: kersenboomgaard van Gerrit Sas aan de Oude Maasdijk.  

 
1.Johan Janssen/Thé Nijtmans/The Nijtmans 4.Theo van Kampen/Thé van Kampen 6.Jan van Kruijsbergen/Jan van Kruisbergen 8. Adrie v Kruijsbergen/Adri van Kruijsbergen/ Thé of Kees de Rijk/Johan de Rijk
2.Joke Janssen/Marietje van Leeuwen 5. Jan v.d. Berg/Gerrit van Deursen/Jan vd Berg 7. Adri van Koolwijk/Cor Smulders 9. Lies van Sommeren
3.Bertha Janssen/Truud van Kampen     10. Henk de Rijk/Henk de Rijk
 

Reacties

Mientje van Deursen stuurt ons de in zwart gedrukte bijdrage.
Rie v Kruijsbergen- Rademakers stuurt ons de in groen gedrukte bijdrage.
Will. van de Pol stuurt ons de in blauw gedrukte bijdrage.
Piet Nijtmans stuurt ons de in paars gedrukte bijdrage.
Annie de Rijk - Sas stuurt ons de in grijs gedrukte bijdrage.
Cato van Sommeren - van Soerland stuurt ons de in rood gedrukte bijdrage.
Piet Nijtmans stuurt de in lila gedrukte bijdrage.
 

Wie helpt ons aan de namen?

Of heeft nog andere informatie?

Mail het ons!