Jan van Rhyn

met dank aan: Joey van Rhyn (zoon van Jan) en Hans Jurriens (informatie over de Buick)


Jan van Rhijn (geb. 1905) was de derde zoon in het gezin van Jan van Rhijn en Jacoba Reuser. Zijn ouderlijk huis stond bovenaan de hoek de Vluchtheuvelstraat. Later werd het huis bewoond door Tinus van Rhijn.

Toen Jan 12 jaar was overleed zijn vader. Aangezien zijn moeder niet voldoende in het levensonderhoud kon voorzien werd Jan ondergebracht bij een slager in Beneden - Leeuwen.

Daar leerde hij het slagersvak en werkte hij in de winkel tegen kost en inwoning. Ook verbleef hij enige tijd in het leger als kok en slager.

De zus van Jan, Carolien, was gehuwd met Henry Verbruggen. Zij waren in 1924 naar de Verenigde Staten geëmigreerd.

L-R: John jr. Harriet, Joe en Jan van Rhyn

 
   

In de vele brieven die Carolien naar Nederland stuurde, beschreef ze meer dan eens de mogelijkheden die Amerika bood. Dit stond Jan wel aan. Het duurde een aantal jaren maar uiteindelijk slaagde hij er in om een visum te krijgen.

Op 25-jarige leeftijd nam hij de grote stap en vertrok in 1930 naar de Verenigde Staten. Jan begon een nieuw leven!

Blijkbaar hoorde daar een nieuwe naam bij want bij aankomst op Ellis Island vergaten ze de lange ij te voorzien van puntjes. Daarom veranderde zijn naam van "van Rhijn" in "van Rhyn".

Vanaf het moment dat Jan in Amerika aankwam ging het hem voor de wind. Hij was een goede en slimme zakenman. In 1938 opende hij zijn eerste slagerij, spoedig gevolgd door een tweede in 1941. Tijdens de oorlog slaagde hij er dankzij zijn vergunning en keihard werken in om de zaak draaiende te houden.

zus Carolien en haar gezin

 
In 1948 verkocht hij de slagerij en met het verdiende geld was hij in staat een Buick te kopen en met zijn gezin naar zijn familie in Nederland te gaan.
Jan was in 1946 al eens terug geweest in Nederland. Dat was de eerste keer na zijn emigratie en hij miste zijn familie heel erg.

Hij sprak met zijn moeder over zijn vrouw en kinderen. Zijn moeder wilde zijn gezin graag ontmoeten en vanaf dat moment had Jan nog maar een doel voor ogen: hij wilde met zijn gezin terugkeren naar Nederland. Dat was dan ook de reden om de slagerij te verkopen.

De trip stond gepland voor april 1948, maar in februari van dat jaar overleed zijn moeder. Desondanks besloot hij met zijn gezin naar Nederland te gaan.

Een van de slagerijen was gevestigd in Kaukauna, Wisconsin

 
 
Naar Nederland met vrouw, kinderen en........een Buick!
Op familiebezoek gaan in Nederland is één, maar dan ook nog je eigen auto meenemen? Het is een bijzonder verhaal dat we hier uit de doeken doen.

Auto's waren in die dagen, net na de oorlog vrij schaars in de Verenigde staten. Ze werden op basis van prioriteit verkocht. Dokters en rijksambtenaren stonden hoger op de lijst dat een gewone slager. Toch had Jan van Rhyn geluk.

Een dokter in Kaukauna, waar Jan een slagerij had, had  zich bij twee verschillende autodealers aangemeld om in aanmerking te komen voor een auto.

Toen de auto's geleverd konden worden kreeg Jan van Rhyn de kans de tweede auto te kopen. Deze kans greep hij met beide handen aan en hij kocht de Buick voor $1800. Dit gebeurde een aantal weken voordat ze naar Nederland zouden afreizen.
  John en Harriet van Rhyn met hun zoons John jr. en Joe. De foto werd volgens zoon Joe genomen op Koninginnedag 1948. In zijn handen heeft Jan een filmcamera. (zie ook foto onder)
 
Op  1 april 1948 vertrok de familie van Rhyn vanuit Wisconsin naar New York. Daar werd ingescheept en na een achtdaagse reis arriveerde men op 14 april 1948 in Nederland.
 

Het had nog heel wat voeten in aarde voordat de Buick de Nederlandse wegen op mocht. Maar door wat extra belasting te betalen werd ook dit probleem opgelost.

Dat het een echte Amerikaanse auto is, is o.a. te zien aan de "sunvisor" of zonneklep. Ook de zoeklamp (van binnenuit te bedienen) aan de bestuurderszijde is typisch Amerikaans en was in Nederland op dat moment allen maar bekend bij ambulances.

 
Een Buick in Dreumel
Nieuwtjes gaan snel in een dorp en zo was het dan ook vrij snel bekend dat Jan van Rhyn weer in Dreumel was. En wie het niet geloven wilde, die moest op zondag maar naar de hoogmis gaan, want dan stond die glanzende Buick midden op het kerkplein.........
 
  fragment uit "Cocktail", de column van Meester van de Velden in Hou de Zon-Zij", nr. 4, april 1948  

Jan van Rhyn maakte van zijn bezoek aan Nederland een kleurenfilm. Een kopie daarvan is dankzij een attente Dreumelnaar in het bezit van Tremele, waarvoor nogmaals onze dank!

  Tijdens diezelfde Koninginnedag werd bovenstaande foto gemaakt die de volgende dag in veel landelijke dagbladen verscheen. Omdat Jan van Rhyn zich uitgaf als iemand van de Amerikaanse pers slaagde hij er in dichtbij koningin Wilhelmina te komen.(2e van links met hoed)  
   

Eind juni 1948 vertrok het gezin van Rhyn weer naar de Verenigde Staten. Het was erg slecht weer tijdens de terugreis waardoor iedereen zeeziek werd, aldus Joe van Rhyn.

"Mijn broer en ik vonden het echter reuze spannend",
aldus Joe. "Op een gegeven moment waren wij nog de enigen die 's morgens gingen ontbijten. Er waren 6 tot 8 obers die ons kwamen bedienen. Mijn moeder was de rest van de reis ziek. Zij knapte weer op nadat ze voet aan land gezet had. Voor haar stond een ding vast: eens maar nooit weer!"

 

In 1949 kregen Jan en Harriet van Rhyn nog een dochter, Mary Lou genaamd. In 1952 kocht hij bij het meer Green Lake een groot stuk land waarop hij een steakhouse met bar liet bouwen. Ook deze zaak was zeer succesvol te noemen.

 

   

Jan van Rhyn keerde nog drie keer terug naar Nederland. In 1956, 1960 en 1967 bezocht hij zijn familie. Tijdens zijn laatste bezoek verscheen er een artikel in de Gelderlander.

   
klik op de krant voor een vergroting klik op het bidprentje voor een vergroting

 

 
Jan van Rhyn overleed op 5 april 1971
 

foto's uit de films van Jan van Rhijn