redactie - Tineke Vink - Liefkens
|
|
Allereerst iedereen een
heel gezond en natuur rijk 2008 toegewenst.
Dit
jaar begin ik met een prachtig vogeltje, het roodborstje. Als
we goed om ons heen kijken en luisteren is deze tuinbezoeker zeker
in Dreumel te vinden. |
|
|
Klasse: Aves (vogels) |
|
Orde: Passeriformes (zangvogels) |
|
Familie: Turdidae (lijsters) |
|
Geslacht en soort: Erithacus rubecula (roodborst) |
|
|
|
|
|
Kenmerken: |
Gedrongen zangvogel met een olijfbruine rug en helder
oranje-rode borst, tot boven de snavel. |
|
|
Biotoop: |
In
bossen, tuinen en parken, vooral met dichte onderbegroeiing. |
|
|
Verspreidingsgebied: |
In heel
Europa met uitzondering van delen van de Middellandse
Zeekust en Noord-Scandinavië. Komt ook voor op de Azoren, de
Canarische Eilanden en in delen van Noord-Afrika. In het
oosten tot in Centraal Rusland, Turkije en Iran.
|
|
|
Maten, gewicht en leeftijd: |
Lengte
14 cm, vleugelspanwijdte 26 cm, weegt 19,5 gram, leeft
enkele jaren. |
|
|
Voortplanting: |
Broedtijd april - juni, 5- 7 witte eieren met roestbruine
vlekken, kan 2x broeden. Het nest wordt op een goed
beschutte plek en verborgen plek dichtbij de grond gemaakt.
De jongen
hebben nog geen rode borst veren. Daardoor wekken ze bij de
ouders geen agressie op, en zijn goed gecamoufleerd in de
struiken. De jongen verlaten na 14 dagen het nest en zijn na
een jaar geslachtsrijp. |
|
|
Voedsel: |
Insekten,
wormen, bessen en zaden. |
|
|
|
Leefgewoonten |
Roodborsten zijn vaak erg nieuwsgierig en goed van
vertrouwen, anderen noemen het brutaal. Terwijl je in de
tuin bezig bent, kijken ze nauwlettend toe of er in de
omgewoelde aarde iets eetbaars te vinden is.
Tegen soortgenoten zijn
zowel mannetje als vrouwtje daarentegen heel agressief en
verdedigen zomer en winter fel hun territorium. Ze tonen
daarbij de rode borstveren. |
|
|
Er is zelfs vastgesteld dat als men
het mannetje een lapje oranje stof voorhoudt,hij al bijzonder
agressief kan reageren. Dit alles kost onze roodborst veel energie.
Zijn hartje klopt dan ook 8 maal zo snel als het hart van ons.
Veel van onze roodborsten trekken
in de winter naar Frankrijk en Spanje. Vanuit Noord-Europa komen
grote aantallen naar Nederland. |
Pa en ma zingen
beiden |
In het vogelrijk
zijn het meestal enkel de mannetjes die zingen. Bij het roodborstje
zingt ook het vrouwtje. Vogels die zingen, doen dit vooral om hun
territorium te markeren en een partner te lokken.
Roodborstjes zingen het hardst,
langst en indringendst in de lente als ze op zoek zijn naar een
partner. Het gezang in de vroege ochtend heeft meestal te maken met
de afbakening van het territorium.
Anders dan de meeste van onze vogels, zingen roodborstjes bijna het
hele jaar door. Mannetjes beginnen vaak al in februari met hun
voorjaarslied. |
|
Broedtijd. |
Zodra de keuze op
een wijfje gevallen is, lokt het mannetje het vrouwtje door het
aanbieden van voedsel. Hij brengt het vrouwtje smakelijke hapjes
waar zij met trillende vleugels om bedelt. |
|
Het
roodborst vrouwtje krijgt door het warme lenteweer de drang
om een nest te bouwen. Zij is de bouwvakker en maakt een
komvormige nest, dat bestaat uit bladeren, gras en
plantenwortels en is gevoerd met haar.
Vaak zijn de nesten te
vinden dicht bij huizen en funderingen. Ze laten zich ook
wel eens verleiden door een nestkastje dat op een geschikte,
verborgen plek hangt.
Door haar bruine rug
heeft zij de 14 dagen dat ze op het nest zit een prima
schutkleur. Gedurende deze tijd wordt zij door het mannetje
gevoerd, soms wel driemaal per uur. Beide ouders verzorgen
de jongen. |
|
|
|
De jongen verlaten
na 14 dagen het nest en zijn vliegvlug. Het gebeurt nogal eens dat
het vrouwtje alweer op nieuwe eieren zit, terwijl het mannetje zich
nog bekommert om de jonge vogels. Na een jaar zijn de jonge vogels
volwassen. |
|
Verhalen |
In de
volksverhalen heeft de vogel zijn rode vlek gekregen van de
stervende Christus. Toen deze aan het kruis hing werd zijn pijn nog
verhoogd door een venijnige doorn in zijn doornenkroon. Niet dat de
andere stekels niet pijnlijk waren, maar deze stak net naast zijn
oog.
Het
roodborstje, nieuwsgierig als altijd, zat op het kruis en had het
opgemerkt. Met zijn sterk snaveltje brak het de stekel af en trok
hem heel voorzichtig uit de wonde. Daarbij viel er een druppel bloed
op zijn borst en werden zijn pluimpjes rood gekleurd. Jezus zag dit
en sprak: "Aan deze druppel bloed zal men voortaan herkennen dat jij
mijn lijden hebt verzacht."
Vanaf dat ogenblik had het vogeltje
een rode borst en werd het roodborstje genoemd.
|
|
Bekend is ook
het volgende versje........... |
Roodborstje tikt
tegen het raam
tik tik tik
Laat mij erin, laat mij erin
't is buiten koud en te guur naar mijn zin
Laat mij erin, mij erin
Meisje deed open en gaf uit haar schoot
korreltjes suiker en kruimeltjes brood
dat was het roodborstje wel naar de zin
Hij vloog het bos toen weer in.
Klik
op onderstaand plaatje en bekijk foto's, een film en een
geluidsfragment van deze mooie zangvogel. |
|
|
|