De ezel


redactie - Tineke Vink - Liefkens


December toch een bijzondere maand. Je denkt aan het stalletje van Jozef en Maria. Dan kom je uit op de ezel die met zijn warme adem Jezus warm hield samen met de buurman de os.

Daarom maar eens naar de familie van Erp in de Lageweg gebeld. Die hebben twee schattige ezels in hun bezit.

Ik word door Truus en Jan ontvangen en we gaan eerst naar de ezelinnen achter in de wei kijken. De twee dames komen meteen heel nieuwsgierig kijken. Wat zijn ze warm en mooi. Je verdrinkt in die geweldige lieve blik in hun grote ogen.

 

Het zijn Doesjka (sept. 05) en Famke (okt. 05). De keuze van Jan en Truus om ezels aan te schaffen was dat Truus ezels altijd al erg mooi heeft gevonden en vooral de zachte blik in hun ogen. Daarnaast zijn ze aanhankelijk, gezellig en leergierig.

Het zijn twee merries omdat die liever en rustiger zijn dan hengsten. Een ezel is ook graag in gezelschap van een ander dier. Daarom zie je ze vaak bij geiten of pony’s.

Het eten kan heel makkelijk zijn. Dat ligt er ook aan of de ezel moet werken of gewoon zijn dag een beetje lummelend in de wei kan door brengen. Ze zijn al snel tevreden met wat hooi, gras en stro. Och, en een sneetje brood voor de verwennerij is ook altijd welkom.

Brokken hoeft niet, maar om ze te lokken is het een prima middel. Een ezel heeft snel aanleg om dik te worden. En natuurlijk vers, schoon water. Doesjka en Famke drinken het water echt niet meer op als er een sprietje gras in ligt. Nou weet ik niet of ezels echt zo "kummelijk" zijn, of dat ze gewoon door Jan en Truus verwend zijn.

 

Slim en ondeugend zijn ze wel. Als een ton of een hek met een touwtje is dichtgeknoopt, staan de dames net zolang te frutselen met hun beweeglijke lippen, totdat het touwtje los is en de dames hebben, wat ze in gedachte hadden.

Vooral Doesjka is altijd wel in voor een lolletje. Ze kijkt dan Famke aan en samen gaan ze de geiten lekker een beetje plagen. Aan de oren trekken of even de geit bij de staart nemen. Bij hun dagelijkse bezigheden hoort ook het rollenbollen in een lekkere droge zand- of stofhoop. Met vier poten in de lucht wordt er een heerlijk stofbad genomen.

 

Slapen doen ezels toch wel graag beschut. Ze gaan liggen in het schone droge stro. Het spreekwoord “Een ezel stoot zich in het algemeen, geen twee keer aan dezelfde steen” is ook erg van toepassing.

Als Doesjka en Famke iets meegemaakt hebben wat niet naar hun zin was, krijg je het niet voor elkaar hen dit een volgende keer nog te laten doen. Ze komen gewoon niet en je krijgt ze niet van hun plaats geduwd.

Onderhoud is ook nodig. In de lente wordt de wintervacht met de roskam bewerkt. Nu in deze tijd is borstelen heerlijk. Van tijd tot tijd moeten de hoeven verzorgd worden. Truus houdt de ezels vast, terwijl Ton v. d. Zande met de hoeven bezig is.

De dierenarts is niet vaak nodig, alleen voor ontwormen en enkele spuitjes per jaar.

   
Nog meer ezels

Een half zusje van Doesjka en Famke met de naam Jet, woont bij Fleur Kusters en Vincent van Wolferen in de Kooimolenweg. Aan de Waaldijk bij Fam. Rauwerdink lopen ook enkele ezels.

Een eindje verderop in de Houtweg bij Fam. v.d. Hooven lopen tussen de andere prachtige dieren ook twee ezels.

De Fam. Koopmans aan de van Heemstraweg heeft tussen hun verschillende diersoorten ook ezels lopen. En ook onze welbekende voormalige bakker Kees Lemmers heeft een ezel.

Maar voor ons, die al wat langer door Dreumel lopen, is de ezelin van Frans Rutten, midden in het dorp, de meest bekende ezelin. De ezelin is 38 jaar. Naar horen zeggen wordt zij elke dag door Jo Kooimans op haar benen gezet om naar buiten te lopen.

Dit omdat ze zelf niet meer kan opstaan. In haar jeugdjaren heeft ze vaak de rol van de ezel in het stalletje op zich genomen. En stapte dan parmantig door de kerk. Dat was het Dreumelse gebeuren van de ezels. Nu even wat algemener.

Jet, het ezeltje van Fleur en Vincent

 

 

Wetenswaardigheden.

De eerste ezels waren er al 6000 jaar voor Christus.

In het oude Egypte vindt men veel afbeeldingen van ezels. Koningin Cleopatra baadde zich in ezelinnenmelk om haar huid soepel te houden.

Maria ging op de rug van een ezel naar Bethlehem. Jezus kwam op een ezel naar de intocht van Jeruzalem.

Uiterlijk.

Er zijn bruine, grijze, witte maar ook zwarte ezels. De bruine en grijze hebben een zwart kruis op hun rug, grote oren en een pluimpje aan de staart.

 

En een witte zachte warme neus. De meeste ezels zijn 95 tot 110 cm. groot. Natuurlijk zijn er kleinere en grotere soorten.

Een muildier is een kruising van een merriepaard en hengstezel.

Een muilezel is een kruising van een ezelin en een paardhengst. Beide combinaties zijn bijna altijd onvruchtbaar.

 
 
Draagtijd
Een ezelin is 12 maanden zwanger. Meestal werpt ze een veulen. Het veulen kan al vrij snel staan. Een ezelin heeft maar twee spenen en geeft ongeveer 1,5 liter melk per dag.  De melk is erg voedzaam en bevat minder vet en suiker dan koemelk.
 
 
Gedrag

Ezels zijn bijzonder alert! Kunnen erg goed zien in het donker. Zijn in staat voorwerpen van dichtbij en veraf tegelijkertijd scherp te zien. Tijdens het grazen controleren ze doorlopend de omgeving. Op ruim achthonderd meter reageren ze al op de leden van de groep en reageren erg onrustig op elk gevaar dat ze vanuit hun ooghoeken waarnemen.

Het balken is bedoeld om boodschappen over te brengen. Dit wordt ondersteund door de stand van de oren.

Als een ezel wil zeggen “Nu, even niet!!” wordt dit getoond door de oren terug te leggen en de hals te strekken.

Elkaar begroeten vindt plaats door elkaars neus aan te raken. En bij elkaar de huid te verzorgen. Deze handeling bevestigt het innige contact, geeft troost en stelt ze gerust. Daarbij worden uitwendige parasieten gedood.

 

Een ezel leeft erg energiezuinig om zo zoveel mogelijk profijt van hun water en voedsel te hebben. Volwassen dieren draven dan ook alleen bij onrust of als ze opgewonden zijn.

Tijdens rustperioden blijft één van de dieren alert om de groep rustende dieren te beschermen.

 
Aanschaf

Bij aanschaf van ezels moet men rekening houden dat ze ouder dan 30 jaar kunnen worden.

De ezel zal altijd gezelschap moeten hebben, dus je hebt al snel meerdere dieren om te verzorgen. Ze vragen veel aandacht.

Een hengst heeft een niet gering stemgeluid. Het balken is tot in de verre omtrek te horen. De ene buur zal dit accepteren, maar de andere zal zich er mateloos aan ergeren.

 

Ezelverhalen

Ezels worden in vele verhalen vermeld. Enkele bekende zijn, de Bremer stadsmuzikanten, Tafeltje dek je, ezeltje strek je, Dik Trom, maar ook de hulp van Don Quichot, Sancho genaamd, reed op de rug van Rucio het ezeltje.