Populieren langs de Waalbandijk |
Naamgeving
Het woord populus is afgeleid van het Griekse woord
paipolos en dat betekent trillen. Het heeft
betrekking op de trillende beweging van de bladeren in de
wind.
Binnen de populieren zijn er twee soorten inheems:
1.
Zwarte populieren; de oorspronkelijke Zwarte populieren zijn (vrijwel)
volledig uit Nederland verdwenen. De Zwarte populieren
die worden aangeplant zijn kruisingen (van Amerikaanse
en de oorspronkelijk Europese soorten).
2.
Espen
De Zwarte populier is in Dreumel de meest aangeplante
boom langs de wegen en het water. |
|
|
Deze
boomsoort is (samen met de wilg) kenmerkend voor het ‘zachthoutooibos’.
Dit is het bostype dat vroeger op de lagere plaatsen in het
rivierengebied voorkwam. Alle soorten in dit bos kunnen goed
tegen langdurige overstroming.
In het (verre) verleden is dit bos volledig gekapt. Nu
probeert men het plaatselijk weer terug te krijgen via
natuurontwikkeling.
Om de waterafvoer te garanderen, moet het open karakter van
de uiterwaarden wel in stand blijven. Dat gebeurt door
begrazing. Nu nog door paarden en koeien, maar in de (verre)
toekomst hoopt men dat ook het edelhert hierin weer zijn
bijdrage zal leveren. |
|
|
|
Deze natuurontwikkeling is van dichtbij te bekijken via de
struinroutes, welke langs de Maas en de Waal zijn uitgezet.
Er loopt er ook een door de Dreumelse uiterwaard. Klik
voor meer informatie op de foto hierboven |
|
|
Gebruik |
|
Het hout is o.a. heel geschikt voor klompen. In Dreumel waren tot
in de dertiger jaren van de vorige eeuw nog klompenmakers
actief (bron: “HEEMKUNDE - PROJECT” over
DREUMEL 1925/1985 door Jan van Welie en Jos van Koolwijk).
Dreumelaren, die toen dit ambacht nog uitoefenden, waren:
-
Klaas de Rijk in de Oude Maasdijk;
-
Wim Kooijmans in de Vluchtheuvelstraat;
-
Hannes van der Sluis in de Hogeweg
|
|
|
Herkenkenmerken zwarte populieren (Populus nigra) |
|
|
|
De bladeren
hebben de vorm van de schoppenaas.
Vaak liggen er takken op de grond: bij wind waaien deze er
namelijk gemakkelijk af.
Soort met een lat-relatie
De populieren hebben twee soorten bloemen: mannelijke en
vrouwelijke. De mannelijke en vrouwelijke bloemen staan niet
bij elkaar op een boom; zitten niet in hetzelfde ‘huis’. Dit
verschijnsel noemt men tweehuizig. De populier bloeit eind
maart en begin april. |
|
|
|
|
|
Onder de mannelijke bomen is,
na de bloei de bodem bezaait met de
mannelijke bloemen: de katjes |
|
|
|
De vrouwelijke bomen
produceren massaal zaadpluis. Dat
veroorzaakt nogal eens overlast.
|
|
|
|
|
|
|
Esp (Populus tremula)
De bladeren van de Esp/Ratel-/Trilpopulier, hebben een
lange, dunne steel en daardoor bewegen zij bij het
geringste zuchtje wind. Vandaar het gezegde:
Trillen als een espenblad
Er zijn ook andere verklaringen voor de trillende beweging van de
Esp, die meer tot de verbeelding spreken.
Maria, de moeder van Jezus, wilde op de vlucht voor Herodus
schuilen onder een populier, welke echter weigerde.
Ze sprak de esp bestraffend toe: “Sidderen zal uw
loof, beven zal uw bloed, zoals ik thans sidder en
beef.”
En volgens een legende uit de Middeleeuwen hing
Christus aan een kruis van espenhout. De wilg hing
haar twijgen in het water en treurde, de druiven
weenden, maar de Esp sprak luid: “Wat
deert ons Uw lijden? Wij bomen, bloemen en planten
zijn toch rein en zonder zonde!” |
|
|
Toen nam de Engel des doods een schaal met bloed van
Jezus en goot het uit over de wortels van de Esp.
Deze heeft sindsdien geen rust meer gekend. |
|
|
Volksgebruik, -wijsheid |
Als populieren in de herfst eerst het blad in de top verliezen wordt
het een milde winter; verliest de boom eerst de onderste bladeren
dan volgt een strenge winter. De populieren verloren dit jaar de
middelste bladeren het eerst en daarna de bovenste. Kortom de
schaatsen kunnen uit het vet! |
|
|
Keltische boomastrologie (klik op het logo voor meer
informatie)
Ben je geboren tussen van 4 tot 8 februari, 1 tot 14 mei of
5 tot 13 augustus? Dan is de populier jouw levensboom en ben
je een beweeglijke doordouwer. |
|
Je bent buigzaam en flexibel, maar waait niet met alle
winden mee.Je koestert je relaties en maakt snel contact met
andere mensen. Omdat je jezelf geen zorgen maakt voor de dag
van morgen, ben je soms verkwistend. |
|
|
|