De populier

Populier (Populus spec.)

meest aangeplante boom in Dreumel


redactie - Wilma van Oss



Populieren langs de Waalbandijk

Naamgeving

Het woord populus is afgeleid van het Griekse woord paipolos en dat betekent trillen. Het heeft betrekking op de trillende beweging van de bladeren in de wind.


Binnen de populieren zijn er twee soorten inheems:

1.    Zwarte populieren; de oorspronkelijke Zwarte populieren zijn (vrijwel) volledig uit Nederland verdwenen. De Zwarte populieren die worden aangeplant zijn kruisingen (van Amerikaanse en de oorspronkelijk Europese soorten).

2.    Espen

De Zwarte populier is in Dreumel de meest aangeplante boom langs de wegen en het water.

 

 

Deze boomsoort is (samen met de wilg) kenmerkend voor het ‘zachthoutooibos’. Dit is het bostype dat vroeger op de lagere plaatsen in het rivierengebied voorkwam. Alle soorten in dit bos kunnen goed tegen langdurige overstroming.

In het (verre) verleden is dit bos volledig gekapt. Nu probeert men het plaatselijk weer terug te krijgen via natuurontwikkeling.

Om de waterafvoer te garanderen, moet het open karakter van de uiterwaarden wel in stand blijven. Dat gebeurt door begrazing. Nu nog door paarden en koeien, maar in de (verre) toekomst hoopt men dat ook het edelhert hierin weer zijn bijdrage zal leveren.

   
Deze natuurontwikkeling is van dichtbij te bekijken via de struinroutes, welke langs de Maas en de Waal zijn uitgezet. Er loopt er ook een door de Dreumelse uiterwaard. Klik voor meer informatie op de foto hierboven
   
Gebruik  

Het hout is o.a. heel geschikt voor klompen. In Dreumel waren tot in de dertiger jaren van de vorige eeuw nog klompenmakers actief (bron: “HEEMKUNDE - PROJECT” over DREUMEL 1925/1985 door Jan van Welie en Jos van Koolwijk).

Dreumelaren, die toen dit ambacht nog uitoefenden, waren:

  • Klaas de Rijk in de Oude Maasdijk;

  • Wim Kooijmans in de Vluchtheuvelstraat;

  • Hannes van der Sluis in de Hogeweg

   
Herkenkenmerken zwarte populieren (Populus nigra)
   

De bladeren hebben de vorm van de schoppenaas.

Vaak liggen er takken op de grond: bij wind waaien deze er namelijk gemakkelijk af.

Soort met een lat-relatie
De populieren hebben twee soorten bloemen: mannelijke en vrouwelijke. De mannelijke en vrouwelijke bloemen staan niet bij elkaar op een boom; zitten niet in hetzelfde ‘huis’. Dit verschijnsel noemt men tweehuizig. De populier bloeit eind maart en begin april.

 

   

  Onder de mannelijke bomen is, na de bloei de bodem bezaait met de mannelijke bloemen: de katjes  
  De vrouwelijke bomen produceren massaal zaadpluis. Dat veroorzaakt nogal eens overlast.  
   
Esp (Populus tremula)
 

De bladeren van de Esp/Ratel-/Trilpopulier, hebben een lange, dunne steel en daardoor bewegen zij bij het geringste zuchtje wind. Vandaar het gezegde: Trillen als een espenblad

 

Er zijn ook andere verklaringen voor de trillende beweging van de Esp, die meer tot de verbeelding spreken.
 

Maria, de moeder van Jezus, wilde op de vlucht voor Herodus schuilen onder een populier, welke echter weigerde. Ze sprak de esp bestraffend toe: “Sidderen zal uw loof, beven zal uw bloed, zoals ik thans sidder en beef.”
 

En volgens een legende uit de Middeleeuwen hing Christus aan een kruis van espenhout. De wilg hing haar twijgen in het water en treurde, de druiven weenden, maar de Esp sprak luid: “Wat deert ons Uw lijden? Wij bomen, bloemen en planten zijn toch rein en zonder zonde!”

 
Toen nam de Engel des doods een schaal met bloed van Jezus en goot het uit over de wortels van de Esp. Deze heeft sindsdien geen rust meer gekend.
 
Volksgebruik, -wijsheid
Als populieren in de herfst eerst het blad in de top verliezen wordt het een milde winter; verliest de boom eerst de onderste bladeren dan volgt een strenge winter. De populieren verloren dit jaar de middelste bladeren het eerst en daarna de bovenste. Kortom de schaatsen kunnen uit het vet!
 
Keltische boomastrologie (klik op het logo voor meer informatie)

Ben je geboren tussen van 4 tot 8 februari, 1 tot 14 mei of 5 tot 13 augustus? Dan is de populier jouw levensboom en ben je een beweeglijke doordouwer.
  Je bent buigzaam en flexibel, maar waait niet met alle winden mee.Je koestert je relaties en maakt snel contact met andere mensen. Omdat je jezelf geen zorgen maakt voor de dag van morgen, ben je soms verkwistend.