Koolzaad

een allochtoon, maar wel een blijvertje

redactie - Wilma van Oss

Om als plant van de maand in deze rubriek een plaats te krijgen moet de soort aan enige criteria voldoen. Zo moet de soort (buiten de tuinen) in Dreumel voorkomen. De soort moet verder gerekend worden tot de wilde, inheemse planten. Dat betekent, dat deze soort sinds de laatste ijstijd (die ruim 11.000 jaar geleden eindigde) al van nature in Nederland voorkomt of dat de soort wordt gerekend tot de Stinzeplanten (zie  voor uitleg Het Sneeuwklokje: plant van de maand maart 2009).

Deze maand is toch een gekweekte soort de plant van de maand geworden. Dit omdat deze soort verwilderd is en ook in Dreumel de bermen en uiterwaarden heeft veroverd en daar een blijvertje zal zijn.

 

Koolzaad (Brassica napus)
Koolzaad behoort tot het geslacht kool (Brassica). Hiertoe behoren wel dertig gekweekte soorten, zoals koolzaad, raapzaad, savooikool, spruitjes, bloemkool, spitskool en koolraap.

Geef deze soorten de kans om te bloeien (laat ze doorschieten) en je zult dan zien dat al deze soorten gele bloemen krijgen die sprekend op elkaar lijken.

Ze produceren veel nectar en de soort is daardoor een echte bijenplant. Het is een lid van de familie van Kruisbloemigen (Brassicaceae).

   

Voorkomen
Dit landbouwgewas komt (plaatselijk massaal) voor in de Dreumelse bermen en uiterwaarden.

 
 
Herkenkenmerken  

De vruchten zijn 5-10 cm lang. De snavel (het gedeelte waar geen zaden in zitten) is 8-15 mm lang.

 

Alle bladen zijn blauwgroen. Bovenste bladen zijn met ondiep-hartvormige voet stengelomvattend.

Deze één tot tweejarige plant wordt 60 tot 120 cm en bloeit van april tot september.

De open bloemen steken niet boven de knoppen uit. Kelkbladen staan bij het einde van de bloei schuin af.		  
 
Gebruik

Uit het zaad wordt koolzaadolie gewonnen dat veel toepassingen heeft. Van koolzaadolie kan ook biodiesel gemaakt worden.
 

Winterkoolzaad wordt gezaaid van half augustus tot begin september en geoogst van begin juli tot in de tweede helft van juli. Zomerkoolzaad wordt van maart tot half april gezaaid en geoogst in de tweede helft van augustus.